Naar
volgende
paragraaf
Waarom beleid aangepast sporten?
De titel van dit hoofdstuk verwijst naar de eerste fase van de beleidscyclus, op grond waarvan dit magazine is opgebouwd. Een aanzienlijk deel van de inwoners in de provincie Utrecht heeft een beperking. Het gaat daarbij om uiteenlopende beperkingen, zowel lichamelijk als verstandelijk. Hun sport- en beweegdeelname blijft achter vergeleken met mensen die geen beperking hebben.
In dit hoofdstuk kun je meer informatie vinden waarom aangepast sporten een plaats op de beleidsagenda verdient. Je vindt hier de cijfers die je nodig hebt, de verschillende typen beperkingen die er zijn en meer informatie waaruit blijkt dat de deelname van deze mensen achterblijft, in tegenstelling tot de behoefte die wel degelijk aanwezig is.
Gebruik de pijltjes in de oranje kolom om eenvoudig door de verschillende paragrafen te bladeren, de menubalk onderin voor de hoofdstukken of gebruik de uitklapbare navigatie bovenin om direct naar een onderwerp te gaan.
2
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.1
Voor
meer
informatie
en links
Hoeveel mensen hebben een beperking?
In Nederland heeft 1 op de 10 mensen een matige of ernstige lichamelijke of verstandelijke beperking, waardoor meedoen in de maatschappij niet vanzelfsprekend is.
Omgerekend naar de provincie Utrecht gaat het om 115.624 inwoners van 15 jaar en ouder. Van deze inwoners heeft 94% een lichamelijke beperking en 6% een verstandelijke beperking. Dit blijven echter schattingen, het exacte aantal mensen met een beperking is niet bekend. Desondanks is dit de indicator waarop landelijk het beleid op wordt gebaseerd.
In de oranje balk aan de linkerzijde zie je een link-button. Hier kun je op klikken en de informatie specifiek voor jouw regio, gemeente of wijk bekijken. Deze bronnen bevatten bovendien nog veel meer nuttige informatie.
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.2
Voor
meer
informatie
en links
In deze figuur wordt een veel gebruikte indeling van beperkingen gepresenteerd (Bron: (On)beperkt sportief, 2013).
Mensen met een lichamelijke beperking hebben één of meer functiestoornissen, bijvoorbeeld een stoornis in het bewegen (zoals een spierstoornis, een amputatie of verlamming van ledematen) of een stoornis in het zien, horen of spreken.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben een achterstand in zowel intelligentie (IQ < 70) als ook in hun aanpassingsgedrag. Zo kunnen zij moeite hebben met de omgang met andere mensen of moeilijkheden ondervinden bij praktische vaardigheden zoals zelfstandig kunnen wonen.
Verschillende type beperkingen
Auditief
(doof/
slechthorend)
Visueel
(blind/
slechtziend)
Beperkingen
Mentaal
Lichamelijk
Psychosociaal
(gedrag)
Verstandelijk
(begrijpen)
Zintuigelijk
Organisch
(chronische
aandoening)
Motorisch
(bewegen
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.3
Voor
meer
informatie
en links
Vanaf mei 2022 onderzoeken Fonds Gehandicaptensport en NOC*NSF tweemaal per jaar het sport- en beweeggedrag. Hierin vergelijken zij de sport- en beweegdeelname van personen met een beperking met die van de totale Nederlandse bevolking. Wat opvalt is dat de frequentie van sporten en bewegen aanzienlijk achterblijft. Via de link (in oranje kader) kun je de meest recente deelnamecijfers vinden.
De Sport Deelname Index bevat landelijke cijfers. Helaas zijn er geen gegevens op provinciaal en lokaal niveau met betrekking tot sport- en beweegdeelname voor de doelgroep Aangepast sporten. Het ontbreken van deze cijfers kan te wijten zijn aan factoren zoals beperkte registratiepraktijken, ethische overwegingen rond privacy, beperkte middelen voor gegevensverzameling en -analyse, en de complexiteit van aangepaste sportactiviteiten en doelgroepen.
De sport- en beweegdeelname blijft achter
Naar
vorige
paragraaf
2.4
Voor
meer
informatie
en links
Om (meer) uren en budget te reserveren voor het verhogen van de sportparticipatie van mensen met een beperking, wordt vaak gezocht naar informatie over de behoefte van de doelgroep. Hierover is onderzoek beschikbaar, maar de resultaten moeten met een zekere nuancering worden gelezen. Wij zien namelijk dat in dergelijk onderzoek veelal reeds sportieve inwoners met een beperking oververtegenwoordigd zijn. Hierdoor geven de resultaten een vertekend beeld weer.
Daarnaast geven mensen met een beperking dikwijls aan geen behoefte te hebben om te sporten, omdat zij denken dat het voor hen niet mogelijk is. Het doorbreken van dit stigma is een belangrijke stap om de sportparticipatie in je gemeente te verhogen.
Het advies van de Werkgroep Aangepast Sporten van het Provinciaal Sportakkoord Utrecht is dan ook om je niet blind te staren op cijfers over sport- en beweegbehoeften. Ga in beginsel uit van een achterstand in de sportparticipatie van mensen met een beperking en de positieve waarde van sport en bewegen. Lees meer hierover in paragraaf 3.3: De waarde van sport en bewegen.
Buurtsportcoaches zijn vervolgens bij de uitvoering van het beleid in staat om de individuele sport- en beweegbehoefte te achterhalen en hiernaar te handelen. Hoe een buurtsportcoach in Amersfoort dit aanpakt, lees je in de Best Practice.
De sport- en beweegbehoefte van mensen met een beperking
2
Naar
volgende
paragraaf
Waarom beleid aangepast sporten?
In dit hoofdstuk kun je meer informatie vinden waarom aangepast sporten een plaats op de beleidsagenda verdient. Je vindt hier de cijfers die je nodig hebt, de verschillende typen beperkingen die er zijn en meer informatie waaruit blijkt dat de deelname van deze mensen achterblijft, in tegenstelling tot de behoefte die wel degelijk aanwezig is.
Gebruik de pijltjes in de oranje kolom om eenvoudig door de verschillende paragrafen te bladeren, de menubalk onderin voor de hoofdstukken of gebruik de uitklapbare navigatie bovenin om direct naar een onderwerp te gaan.
De titel van dit hoofdstuk verwijst naar de eerste fase van de beleidscyclus, op grond waarvan dit magazine is opgebouwd. Een aanzienlijk deel van de inwoners in de provincie Utrecht heeft een beperking. Het gaat daarbij om uiteenlopende beperkingen, zowel lichamelijk als verstandelijk. Hun sport- en beweegdeelname blijft achter vergeleken met mensen die geen beperking hebben.
Voor
meer
informatie
en links
In Nederland heeft 1 op de 10 mensen een matige of ernstige lichamelijke of verstandelijke beperking, waardoor meedoen in de maatschappij niet vanzelfsprekend is.
Omgerekend naar de provincie Utrecht gaat het om 115.624 inwoners van 15 jaar en ouder. Van deze inwoners heeft 94% een lichamelijke beperking en 6% een verstandelijke beperking. Dit blijven echter schattingen, het exacte aantal mensen met een beperking is niet bekend. Desondanks is dit de indicator waarop landelijk het beleid op wordt gebaseerd.
Hoeveel mensen hebben een beperking?
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.1
In de oranje balk aan de linkerzijde zie je een link-button. Hier kun je op klikken en de informatie specifiek voor jouw regio, gemeente of wijk bekijken. Deze bronnen bevatten bovendien nog veel meer nuttige informatie.
Overzicht van verschillende beperkingen, opgesplitst in lichamelijke en mentale beperkingen. Onder lichamelijke beperkingen vallen motorisch, organisch en zintuiglijk. Onder mentaal vallen verstandelijk en psychosociaal.
Voor
meer
informatie
en links
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.2
In deze figuur wordt een veel gebruikte indeling van beperkingen gepresenteerd (Bron: (On)beperkt sportief, 2013).
Mensen met een lichamelijke beperking hebben één of meer functiestoornissen, bijvoorbeeld een stoornis in het bewegen (zoals een spierstoornis, een amputatie of verlamming van ledematen) of een stoornis in het zien, horen of spreken.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben een achterstand in zowel intelligentie (IQ < 70) als ook in hun aanpassingsgedrag. Zo kunnen zij moeite hebben met de omgang met andere mensen of moeilijkheden ondervinden bij praktische vaardigheden zoals zelfstandig kunnen wonen.
Verschillende type beperkingen
Voor
meer
informatie
en links
Naar
volgende
paragraaf
Naar
vorige
paragraaf
2.3
Vanaf mei 2022 onderzoeken Fonds Gehandicaptensport en NOC*NSF tweemaal per jaar het sport- en beweeggedrag. Hierin vergelijken zij de sport- en beweegdeelname van personen met een beperking met die van de totale Nederlandse bevolking. Wat opvalt is dat de frequentie van sporten en bewegen aanzienlijk achterblijft. Via de link (in oranje kader) kun je de meest recente deelnamecijfers vinden.
De Sport Deelname Index bevat landelijke cijfers. Helaas zijn er geen gegevens op provinciaal en lokaal niveau met betrekking tot sport- en beweegdeelname voor de doelgroep Aangepast sporten. Het ontbreken van deze cijfers kan te wijten zijn aan factoren zoals beperkte registratiepraktijken, ethische overwegingen rond privacy, beperkte middelen voor gegevensverzameling en -analyse, en de complexiteit van aangepaste sportactiviteiten en doelgroepen.
De sport- en beweegdeelname blijft achter
Om (meer) uren en budget te reserveren voor het verhogen van de sportparticipatie van mensen met een beperking, wordt vaak gezocht naar informatie over de behoefte van de doelgroep. Hierover is onderzoek beschikbaar, maar de resultaten moeten met een zekere nuancering worden gelezen. Wij zien namelijk dat in dergelijk onderzoek veelal reeds sportieve inwoners met een beperking oververtegenwoordigd zijn. Hierdoor geven de resultaten een vertekend beeld weer.
Daarnaast geven mensen met een beperking dikwijls aan geen behoefte te hebben om te sporten, omdat zij denken dat het voor hen niet mogelijk is. Het doorbreken van dit stigma is een belangrijke stap om de sportparticipatie in je gemeente te verhogen.
De sport- en beweegbehoefte van mensen met een beperking
Voor
meer
informatie
en links
Naar
vorige
paragraaf
2.4
Het advies van de Werkgroep Aangepast Sporten van het Provinciaal Sportakkoord Utrecht is dan ook om je niet blind te staren op cijfers over sport- en beweegbehoeften. Ga in beginsel uit van een achterstand in de sportparticipatie van mensen met een beperking en de positieve waarde van sport en bewegen. Lees meer hierover in paragraaf 3.3: De waarde van sport en bewegen.
Buurtsportcoaches zijn vervolgens bij de uitvoering van het beleid in staat om de individuele sport- en beweegbehoefte te achterhalen en hiernaar te handelen. Hoe een buurtsportcoach in Amersfoort dit aanpakt, lees je in de Best Practice.