Voor mensen met een beperking is sport en bewegen niet vanzelfsprekend. Er worden veel belemmeringen ervaren. Terwijl juist voor mensen met een fysieke beperking het effect van sporten en bewegen groter kan zijn.

Een aantal aanknopingspunten voor integraal beleid van jouw gemeente hebben wij voor je in kaart gebracht. Ook bieden wij hier handvatten om in gesprek te gaan met andere beleidsterreinen zoals Wmo. Want investeren in sport en bewegen loont! Een sporthulpmiddel verdient zich gemiddeld maar liefst 4,5 keer terug. Lees meer over deze berekening en waarom investeren loont in de laatste paragraaf van dit hoofdstuk.

Tevens lees je in dit hoofdstuk meer over de belemmeringen die ervaren worden door sporters die een aanpassing nodig hebben, het beschikbare aanbod in de provincie Utrecht en de waarde van sport en bewegen.

Ontwikkelen van integraal beleid

Mensen met een beperking sporten en bewegen minder dan mensen zonder beperkingen. Wat belemmert hen?

De belemmeringen die mensen met een beperking ervaren als ze willen sporten of bewegen, verschillen per persoon of per aard van de beperking of aandoening. Het Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen zetten in acht factsheets feiten en cijfers over sport en bewegen voor mensen met een beperking op een rij. Hierin kun je onder meer lezen:

• Dat mensen met een beperking dikwijls een gebrek aan kennis hebben over mogelijkheden en hoe op een verantwoorde manier te sporten.

• Bij mensen met een chronische aandoening of lichamelijke beperking vormt een gebrek aan energie de grootste belemmering.

• Dat het voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel een mentale drempel kan zijn om na het letsel weer te gaan sporten. Vooral als zij hun oude sport niet meer kunnen beoefenen.

• Bij woonvoorzieningen voor mensen met een verstandelijke beperking worden vaak belemmeringen ervaren om vervoer naar een sportactiviteit te organiseren. Aanbod op locatie kan een oplossing zijn.

Welke belemmeringen ervaren mensen met een beperking om te sporten of bewegen?

Het sport- en beweegaanbod in de provincie Utrecht

In onderstaande staafdiagrammen staat het aantal sportactiviteiten dat aangeboden wordt in de provincie Utrecht. Het aanbod loopt uiteen, van populaire sporten zoals zwemmen, fitness en voetbal, tot bijvoorbeeld vechtsporten, running blind en boccia. Deze cijfers zijn gebaseerd op het aanbod dat op de website van Uniek Sporten wordt weergegeven.

In hoofdstuk 4 worden de samenwerkingsverbanden rondom aangepast sporten in de provincie Utrecht toegelicht.

Aantal activiteiten en activiteiten per 10.000 inwoners in 2022 opgesplitst naar regio binnen de provincie Utrecht

In het interactieve model dat ontwikkeld is door Kenniscentrum Sport & Bewegen kun je meer lezen over de specifieke effecten voor mensen met een beperking. Dit kun je doen door eerst een van de zes kernwaarden aan te klikken, en vervolgens te filteren op 'mensen met een beperking'.

Sporten of bewegen draagt bij aan de positieve gezondheid. Het Human Capital Model van Kenniscentrum Sport & Bewegen (gebaseerd op een onderzoek van Richard Bailey en onderzoekers uit 2013) benoemt zo’n tachtig effecten van sport en bewegen. Deze effecten worden ingedeeld op basis van zes kernwaarden: fysiek, emotioneel, sociaal, persoonlijk, intellectueel en financieel.

De waarde van sport en bewegen

Wanneer iemand structureel sport of beweegt, kan dit veel maatschappelijke waarde opleveren per persoon over de rest van zijn of haar leven. Deze sociaaleconomische waarde kan oplopen tot €100.000 (Kenniscentrum Sport & Bewegen, 2020). In 2022 heeft Kenniscentrum Sport & Beweging een ander onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat de SROI, de Social Return of Investment, 2,7 is. Dat betekent dat de maatschappelijke opbrengsten in Nederland 2,7 keer hoger zijn dan alle investeringen bij elkaar om sport en bewegen te stimuleren (exclusief topsport en evenementen).

Hoe zit dat bij de mensen met een fysieke beperking?

De baten van sport en bewegen bij mensen met een fysieke beperking zijn ongeveer € 5.000 - € 15.000 hoger (Kenniscentrum Sport & Bewegen, 2020). Dat is gemiddeld zo’n 15% hoger dan bij de gemiddelde Nederlander. Onderzoek hiernaar wijst uit dat:

• Meer gezondheidswinst te boeken is met sporten en bewegen door mensen met een fysieke beperking (besparing op zorgkosten, hogere kwaliteit van leven)

• Sociale effecten zijn meer dan gemiddeld aanwezig en het effect op de arbeidsmarkt is kleiner: hogere productiviteit en lager ziekteverzuim.

Investeren in sport en bewegen loont!